Zielnia » Po co Ci ten stres?

Z tego artykułu dowiesz się:

jakie problemy zdrowotne może powodować stres, napięcie i obniżony nastrój,
jakie są sposoby uwalniania się od stresu,
jakie korzyści przynosi medytacja przy dźwiękach mis tybetańskich,
w jaki sposób grupa naukowców przeprowadziła badanie obserwacyjne efektów medytacji przy akompaniamencie mis tybetańskich i innych relaksacyjnych instrumentów.

Przewlekły stres jest bezpośrednią lub pośrednią przyczyną wielu chorób, trapiących współczesną cywilizację. Został powiązany z takimi przypadłościami, jak choroby serca i krążenia, cukrzyca, uzależnienia czy zaburzenia psychiczne. Jakby tego było mało, ostatnie dwa lata przyniosły wiele zmian, które odczuwamy w negatywny sposób - wyobcowanie, zmęczenie samym sobą i swoim otoczeniem, depresja, niepewność jutra.

Objawy przewlekłego stresu

zaburzenia snu - problemy z zasypianiem, ciągłe uczucie zmęczenia,
migrena,
zaburzenia ze strony układu pokarmowego - zaparcia lub biegunki, niestrawność, brak apetytu lub nadmierny apetyt,
zmiany w ciśnieniu krwi,
zaburzenia oddychania - oddech jest szybszy i płytszy od naturalnego, a przy tym mniej wydajny,
choroby autoimmunologiczne,
zmiany w psychice - rozwój stanów lękowych, przygnębienia, wycofanie społeczne, zdenerwowanie.

Stres - cichy zabójca

Niepozornie i stopniowo narastający stres zmienia delikatną biochemię organizmu, tworząc idealne warunki do rozwoju ukrytych stanów zapalnych. Jeśli czujesz się źle bez wyraźnej przyczyny i równocześnie doskwierają Ci niektóre objawy z powyższej listy, to prawdopodobnie odpowiada za to przewlekły, nieuświadomiony stres o niskim natężeniu. Stoją za nim konkretne zmiany biochemiczne w ciele, w tym hormonalne.

Kortyzol to jeden z tak zwanych hormonów stresu, produkowany przez komórki kory nadnerczy. Jest uwalniany do krwi w sytuacjach stresowych. W jaki sposób oddziałuje na ciało? Przede wszystkim podwyższa poziom glukozy we krwi i przyspiesza rozkład kwasów tłuszczowych. Te zjawiska są korzystne, kiedy sytuacja stresowa trwa krótki czas - kortyzol zapewnia nam zastrzyk energii potrzebnej do pokonania wyzwania. Niestety, życie we współczesnym świecie to codzienny stres, o stosunkowo niskim natężeniu: życie i praca w hałasie, myśli o kredycie do spłaty, obawa o pracę, szkołę, karierę, o sytuację gospodarki światowej, o dobrobyt rodziny itd. Zmiany biochemiczne wywoływane przez przewlekle podwyższony kortyzol działają na naszą niekorzyść. Długotrwale zwiększony poziom cukru we krwi może odpowiadać za zakwaszenie tkanek i przewlekłe stany zapalne. Kortyzol powoduje również zmiany w metabolizmie tłuszczy, a to jest już prosta droga do rozwoju insulinooporności, choroby Cushinga czy trądziku.

Czy można uwolnić się od stresu?

Biorąc pod uwagę tempo życia we współczesnym świecie, to odpowiedź jest jednoznaczna - nie można całkowicie uwolnić się od stresu. Mamy z nim do czynienia od najmłodszych lat. Pierwsza szkoła, nowi znajomi, pierwsza miłość, obowiązki szkolne i ambicje na przyszłość - to wszystko jest oczywiście bardzo stresujące, ale kształtuje nas jako ludzi, buduje charakter. Dorosłe życie dostarcza dalszych atrakcji i stresorów. Całkowite uwolnienie się od nerwów i sytuacji kryzysowych wydaje mi się wręcz niemożliwe. Nawet osoba żyjąca blisko natury, materialnie ustatkowana i bez trosk, nadal może odczuwać stres. Na szczęście, można pójść drugą stroną i zadbać o siebie. Dzięki odpowiednim technikom, suplementom i diecie można w znacznym stopniu zniwelować skutki stresu, poprawić swoje samopoczucie i zyskać odporność na kryzysowe sytuacje w przyszłości.

Natura

Bliższy kontakt z naturą wycisza i uspokaja, pozwala odpocząć. Warto wychodzić z domu, oddychać świeżym powietrzem i chłonąć promienie słońca o każdej porze roku, nie tylko latem. Aktywny odpoczynek na świeżym powietrzu jest niezastąpionym narzędziem terapeutycznym - żadna dieta, zabiegi, kuracje i leki nie dadzą człowiekowi tego, co może przynieść spacer w lesie, wakacje nad morzem, kąpiel w jeziorze, jazda na rowerze po parkach narodowych, albo wyjazd do gospodarstwa na wsi. Kontakt z naturą jest niepowtarzalny i ponadczasowy.

Ziołolecznictwo - Adaptogeny

Natura oferuje cały wachlarz roślin, które pomagają zwiększyć odporność na stres. Dodatkowo każda z nich przynosi także inne korzyści zdrowotne, na przykład poprawia witalność, zwiększa odporność na negatywne stany emocjonalne czy przepracowanie. Popularne zioła z tej grupy to między innymi Reishi (na zdjęciu), Ashwaghanda, Żeń-szeń, Ardydzięgiel, Dzięwięćsił, Cytryniec chiński. O adaptogenach można powiedzieć bardzo dużo, jest to szerokie zagadnienie, któremu chcę poświęcić więcej czasu w przyszłości.

Medytacja i oddech

Wyobraź sobie, że siedzisz w bezruchu, skupiasz uwagę na oddychaniu i zagłębiasz się we wnętrze samego siebie... Codziennie... Wiele godzin dziennie... Ćwiczysz regularnie, tak długo, aż zaczniesz rozumieć lepiej samego siebie. Wymaga to ciężkiej pracy, systematyczności i samozaparcia. Po wielu tygodniach praktyki człowiek zaczyna rozumieć, o co w tej medytacji właściwie chodzi. Co zyskujesz? Lepsze zrozumienie swojej psychiki, pragnień, potrzeb i ograniczeń. Medytacja to niesamowicie pomocne narzędzie w życiu. Tylko czy przy nadmiarze obowiązków i szybkim tempie życia każdy może sobie pozwolić na regularne spotkania z samym sobą?

Korzyści płynące z praktyki medytacji - potwierdzone dowodami naukowymi:

stany lękowe i depresyjne ulegają redukcji,
wzrasta odporność na stres,
obniża się poziom odczuwanego subiektywnie bólu,
następuje poprawa koncentracji i uważności na co dzień,
wzrasta serdeczność, szacunek do innych i samego siebie, zdolność do współodczuwania.

Czy istnieje sposób, aby odnosić korzyści płynące z medytacji bez poświęcania czasu na regularne ćwiczenia, i to najlepiej w krótkim czasie? Odpowiedź na to pytanie znali już starożytni mnisi w Tybecie, a współcześnie potwierdzili ją naukowcy z Uniwersytetu w Kalifornii. Taką pomoc w nauce medytacji stanowią misy i gongi.

Medytacja przy dźwięku mis tybetańskich - badanie obserwacyjne

Autorzy badania postanowili sprawdzić, jakie zmiany może przynieść pojedyncza sesja medytacji z dźwiękiem. W badaniu wzięły udział 62 osoby, w wieku 21-77 lat. Część z miała już wcześniejsze doświadczenie z medytacją. Każdy przed oraz bezpośrednio po relaksacji wypełnił pakiet kwestionariuszy, odpowiadając w nich na pytania o swoje samopoczucie, nastrój i poziom odczuwanego bólu.

Właściwą część badania stanowiła tak zwana Kąpiel w dźwiękach, przeprowadzana w niewielkich grupach. Uczestnicy leżeli wygodnie na matach w półokręgu, każdy w takiej samej odległości od instrumentów, i z zamkniętymi oczami słuchali kojących dźwięków. W trakcie godzinnego koncertu odzywały się tradycyjne śpiewające misy tybetańskie, misy kryształowe, gongi, tingsze, dzwonki, didgeridoo i inne mniejsze dzwoneczki.

Wyniki:

Badani zgłaszali znaczne obniżenie odczuwanego fizycznego bólu.
Każdy czuł się bardziej zrelaksowany, odstresowany, potwierdził redukcję napięcia lub poziomu odczuwanej złości.
W pewnym stopniu obniżeniu uległy również negatywne stany emocjonalne, takie jak depresja lub lęki.
Znacznie większe różnice między "stamen przed" a "stanem po" odczuły te osoby, które nigdy wcześniej nie miały styczności z medytacją.

Wygraj ze stresem

Stosując powyższe techniki możesz poprawić swoje samopoczucie, zniwelować lęk, niepokój, stany depresyjne, zapobiec rozwojowi przewlekłych chorób. Profilaktyka i prewencja mają to do siebie, że lepiej zacząć je stosować dziś, niż czekać do jutra.

A może masz już jakieś doświadczenie ze stresem i skuteczne sposoby na radzenie sobie z nim? Zapraszam do dzielenia się w komentarzach swoimi przemyśleniami, propozycjami. Opinie na temat stosowania adaptogenów, medytacji, kąpieli w dźwiękach czy kontaktu z naturą bardzo mile widziane. Pozdrawiam serdecznie!

Źródła i inspiracje:

Goyal M, Singh S, Sibinga EMS, et al. Meditation Programs for Psychological Stress and Well-being: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Intern Med. 2014;174(3):357–368.
Orme-Johnson DW, Barnes VA. Effects of the transcendental meditation technique on trait anxiety: a meta-analysis of randomized controlled trials. J Altern Complement Med. 2014 May;20(5):330-41. doi: 10.1089/acm.2013.0204. Epub 2013 Oct 9. PMID: 24107199.
Rod K. Observing the Effects of Mindfulness-Based Meditation on Anxiety and Depression in Chronic Pain Patients. Psychiatr Danub. 2015 Sep;27 Suppl 1:S209-11. PMID: 26417764.
Norris CJ, Creem D, Hendler R, Kober H. Brief Mindfulness Meditation Improves Attention in Novices: Evidence From ERPs and Moderation by Neuroticism. Front Hum Neurosci. 2018 Aug 6;12:315. doi: 10.3389/fnhum.2018.00315. Erratum in: Front Hum Neurosci. 2018 Sep 05;12:342. PMID: 30127731; PMCID: PMC6088366.
Sood A, Jones DT. On mind wandering, attention, brain networks, and meditation. Explore (NY). 2013 May-Jun;9(3):136-41. doi: 10.1016/j.explore.2013.02.005. PMID: 23643368.
Galante J, Galante I, Bekkers MJ, Gallacher J. Effect of kindness-based meditation on health and well-being: a systematic review and meta-analysis. J Consult Clin Psychol. 2014 Dec;82(6):1101-14. doi: 10.1037/a0037249. Epub 2014 Jun 30. PMID: 24979314.
Jazaieri, H., Jinpa, G. T., McGonigal, K., Rosenberg, E. L., Finkelstein, J., Simon-Thomas, E., Cullen, M., Doty, J. R., Gross, J. J., & Goldin, P. R. (2013). Enhancing compassion: A randomized controlled trial of a compassion cultivation training program. Journal of Happiness Studies: An Interdisciplinary Forum on Subjective Well-Being, 14(4), 1113–1126.
https://www.healthline.com/nutrition/12-benefits-of-meditation#2.-Controls-anxiety
https://pl.wikipedia.org/wiki/Kortyzol

Zapisz mnie

Obserwuj Zielnię

Po co Ci ten stres?